روانشناسی رنگ
رنگها مهم هستند!
هرجا که به کار روند!
در برندینگ نیز، کاربرد درست و به جا از رنگها بسیار مهم هستند.
به همین دلیل بر آن شدم تا خلاصهای از کتاب روانشناسی رنگها، نوشته ماکس لوشر را در این مقاله بازگو کنم.
رنگ عاملی است نیرومند كه میتواند برانگیزد یا تسكین بخشد، حسی از گرمی یا سردی ایجاد كند، آزرده سازد یا خوشایند باشد. رنگهای مورد علاقه افراد رازهای فراوانی را درباره آنها بازگو می كند. تجربه انرژی رنگهای مختلف آشكارا نوعی تاثیر حسی – بینایی بر ما برجای میگذارد. رنگ میتواند محیط پیرامون ما را دگرگون سازد و بر خلاقیت ما بیفزاید. به كمک رنگها میتوانیم موجبات ارتقاء خودآگاهیمان را فراهم آوریم و به انسانهایی سرزندهتر و فعالتر مبدل شویم
بررسی عكسالعمل افراد در برابر رنگها
آزمون رنگ: به چه رنگی بیش از همه علاقهمندید؟ این بیانگر چه خصوصیاتی از وجود شماست؟ افراد مختلف به رنگهای خاصی تمایل نشان میدهند. استفاده از این تمایل اشخاص بهعنوان وسیلهای برای تشخیص شخصیت آن ها موضوع بحثانگیزی است چرا كه افراد با یكدیگر تفاوت دارند. در جهان نمیتوان دو نفر را یافت كه در ابراز احساساتشان پیرو شیوه یكسانی باشند.
رنگها میتوانند به شیوههای مختلف تاثیراتی بنیادین بر زندگی ما گذارند كه از جمله مهمترین آن ها میتوان به تاثیر رنگها بر احساساتمان اشاره كرد. شاید خود شما چنین تاثیری را هنگام نگاه كردن به گلهای بهاری یا تماشای تابلویی زیبا تجربه كرده باشید. در اینجا سوال پیش میآید كه چگونه میتوان از این منبع بینظیر انرژی به گونهای سازنده و همزمان در جهت فزونی سلامت و نشاط روح و روان و بهبود زندگی و شناخت بیشتر خود سود جست؟
شاید بتوان گفت كه مشهورترین آزمون رنگ را دكتر ماكس لوشر استاد روانشناسی بنیان نهاده است. این آزمایش چگونگی ارتباط بین رنگها و جنبههای شخصیتی افراد را توضیح میدهد. در این آزمایش از افراد میخواهند تا هشت رنگ خاص را بر اساس میزان علاقهمندیشان به آنها، به ترتیب از چپ به راست مرتب كنند. سپس تفسیر آزمایش بر اساس علاقهمندی و عدم علاقهمندی او نسبت به رنگهای مختلف صورت میگیرد.
از سال 1985 رنگهای حیاتبخش موجب پیشرفت شیوه CRR یا آزمون رنگ شده است، شیوهای كه میتواند به صورت عملی با استفاده از رنگها، وضعیت روحی و جسمانی اشخاص را منعكس سازد و موجب آگاهی بیشتر آنها گردد و در نتیجه رسیدن به تعادلی بهتر را در زندگی میسر میسازد.
هشت رنگ مورد استفاده در آن شیوه عبارتند از: قرمز، نارنجی، زرد، سبز، فیروزهای، آبی تیره، بنفش تیره و سرخابی. در این روش از افراد میخواهیم سه رنگ دلخواه خود را از میان نمونههای رنگی این هشت رنگ برگزینند و سپس به تفسیر این انتخاب میپردازیم.
این بررسی سه گام اصلی را دربرمیگیرد:
- نخستین گام شامل انتخاب رنگها بر اساس تمایل شخصی است
- گام دوم عبارت است از تفسیر رنگ انتخابی فرد مورد آزمایش
- گام سوم را مرحله عمل تشكیل میدهد.
گام اول: انتخاب رنگها
هشت نمونه رنگی را در دو ردیف بر زمینهای سفید رنگ بچیند. بطوری كه رنگهای قرمز، نارنجی، زرد، سبز در یک ردیف و فیروزهای و سورمهای و بنفش تیره و سرخابی در ردیف بعدی قرار گیرد. سه رنگی را كه بیش از همه ترجیح می دهید انتخاب كنید.
نكته مهم: رنگها را باید سریعا و بدون دخالت عقایدتان برگزینید و این انتخاب را بدون توجه به رنگهای مورد علاقهتان و بدون تلاش برای انتخاب رنگهای هماهنگ با هم انجام دهید. سپس از میان سه رنگ، رنگی را كه بیشتر ترجیح میدهید اول، بعد دومی و سومی به ترتیب روی سطح سفید قرار دهید و رنگهای دیگر را كنار بگذارید.
گام دوم: تفسیر
نخستین رنگ بیانگر شخصیت ذاتی هر فرد است. این رنگ ماهیت حقیقی وجودتان را آشكار میسازد. این رنگ بیانگر خود واقعی شماست. علاوه بر این نشاندهنده رنگ غالبی است كه در آن زمان خاص از خود ساطع میكنید. دومین رنگ، این رنگ با شرایط فعلی شما و همه جنبههای وجودیتان در مكان و زمان كنونی مرتبط است. سومین رنگ بیانگر اهداف شما و شیوه رسیدن به آنها میباشد.
هماهنگی رنگها: هماهنگی رنگها آشكار كننده این مطلب است كه در مسیری درست، مثبت، سازنده و هماهنگ با خصوصیات شخصیتی، شرایط و اهدافتان در حركت هستید.
وجود هماهنگی میان اولین و سومین رنگ نشان میدهد كه پیشرفتهای بلندمدت آتی با ماهیت واقعی وجودتان همسو است، به بیان دیگر نمایانگر موفقیت شما در طی سفر زندگیاست. وجود هماهنگی میان رنگهای اول و دوم نتیجه موقعیت فعل همسو با طبیعت واقعی شما و اطمیناندهنده پیامدهای مثبت است. وجود هماهنگی میان دومین و سومین رنگ در اینجا نیز به معنای اینست كه رسیدن به نتیجهای مطلوب میسر است.
زمانی كه در میان سه رنگ انتخابی هیچ جفت هماهنگی وجود نداشته باشد این به معنای منفی بودن نتیجه آزمون نیست!
گام سوم: مرحله عمل
طی كردن این مرحله نیروبخش و التیام دهنده خواهد بود. با تركیب كاربردی رنگهای دلخواه با زندگی نه تنها از نیروی رنگها آگاه می شوید و از هوشیاری بیشتری نسبت به آنها برخوردار میگردید، بلكه موجبات تواناتر شدن جنبههایی از وجودتان را فراهم میآورید كه دچار نقص یا ضعف شدهاند.
در كل پیشنهاد میشود كه تقریبا هر دوازده هفته یكبار آزمون CRR را تكرار كنید چرا كه ممكن است طی این مدت تعادل رنگیتان دستخوش تغییر شده باشد و بررسی قبلی دیگر منطبق با شرایط كنونی نباشد.
مفاهیم رنگها در هر جایگاه
قرمز در جایگاه نخست: طبیعت ذانی نهاد شما بیشتر استوار بر ریاست است تا تبعیت. شما شخصی پیشگام و پیشرو و خلاق و كلا در تمام زندگی خود فردی خوشمشرب و متكی به نفس هستید.
قرمز در جایگاه دوم: انتخاب قرمز در این جایگاه نشانگر آن است كه باید تلاش خود را معطوف به تهیج و تقویت و نیرو بخشیدن به خود خصوصا در جنبههای جسمانی كنید.
قرمز در جایگاه سوم: نیاز اصلی شما این است كه بهگونهای عملی به كار مشغول شوید اشتیاقی فراوان به عمل و فعالیت از اعماق وجودتان شعله میكشد گرچه انتخاب رنگ قرمز در جایگاه سوم ممكن است نشانهای از فرسودگی یا تحلیل انرژی در شما باشد اما با این حال همواره آمادهاید تا برخیزید و به راه بیفتید.
نارنجی در جایگاه نخست: شما دارای طبیعتی پرحرارت و خلق و خویی پرنشاط و نیروبخش، كلا تهیجپذیر هستید. تمایل مشاركت با سایرین، لذت بردن از زندگی، به خرج دادن شجاعت و نشاط در رفتارتان بچشم میخورد.
نارنجی در جایگاه دوم: آنچه شما نیاز دارید یافتن آگاهی بیشتر نسبت به ماهیت درونی وجود خویش است. افراد علاقهمند به نارنجی به سوی موجودیتی واحد و بهم پیوسته حركت میكنند.
نارنجی در جایگاه سوم: نیاز وجودی شما انجام كارهایی به شیوهای سازنده است. ممكن است دلیل انتخاب رنگ نارنجی در جایگاه سوم این باشد كه دچار عقبنشینی درونی شدهاید در نتیجه باید در چنین وضعیتی به جلو پیش بروید، متكی به نفس و شجاعتر باشید.
زرد در جایگاه نخست: این انتخاب به مفهوم آگاهی از استعدادهای خودآگاه خویش است. احتمالا از دریچه عقل و سنجش و منطق به زندگی نگاه میكنید و برای كسب اطلاعات دائماً به ذهن خود متكی هستید. افراد علاقهمند به رنگ زرد معمولا از استعداد بالاییبرای استفاده از كلمات برخوردارند.
زرد در جایگاه دوم: انتخاب رنگ زرد در چنین جایگاهی نشان دهنده آن است كه تنها نباید توجهتان را معطوف به ذهنیت خود كنید بلكه لازم است جنبههای جسمانیتان را نیز مورد لحاظ قرار دهید باید انرژی خود را بصورت عملی و خلاقانهای بهكار گیرید كه با زمان منطبق باشید.
زرد در جایگاه سوم: ممكن است برای وسعت بخشیدن به افق ذهن خود به تحصیل در رشتهای خاص نیاز داشته باشید رشته تحصیلیتان باید كاملا مورد تاییدتان باشد.
سبز در جایگاه نخست: شما نه سلطه جویید نه مطیع، نه برونگرایید و نه درونگرا بلكه در طلب یافتن تعادل هستید و معمولا به هیچ نوع افراطی متمایل نیستید. برای افراد علاقهمند به رنگ سبز ارزیابی منظم نقطهنظرهایشان نسبت به زندگی و توجه به نیاز خود نسبت به ایجاد تغییراتی ویژه حائز اهمیت خاصی است.
سبز در جایگاه دوم: نشانگر آن است كه باید با آزردگیهای احساسی به مقابله برخیزید. چنین آزردگیهایی میتوانندموجب احساس عدم امنیت كنید و نهایتا موجب ناامیدیتان گردد. اكثرا رازسپاری را مشكل مییابید و مایلید احساسات درونیتان را سركوب كنید.
سبز در جایگاه سوم: شما نیاز دارید تا با افرادی كه با آنها احساس راحتی میكنید معاشرت داشته باشید دوستان جدیدی پیدا و با سایرین روابط هدفمندی برقرار كنید. با این كار به ارزش سودمندی خود برای دیگران پی خواهید برد.
فیروزهای در جایگاه نخست: شما ذاتا از نیروی جوانی و سرزندگی خاصی برخوردارید و تخیلات و عقاید تازهای را با اكثر موقعیتها همراه میسازید معمولا ظاهری سرد و آرام بخود میگیرید و قادرید بخوبی با اتفاقات طاقتفرسا دست و پنجه نرم كنید. به واسطه دیدگاه خاصتان میتوانید شرایط مختلف را پشت سر گذارید و هیچ واهمهای را به خود نمیدهید.
فیروزهای در جایگاه دوم: بهخاطر حفظ موقعیت خویش باید فاصلهای میان خود و دیگران ایجاد كنید شاید به این دلیل كه دیگران نسبت به انرژی نیرو دهنده شما كششی حس میكنند و در نتیجه به حریم شخصیتان هجوم میآورند.
فیروزهای در جایگاه سوم: شما میتوانید تمامی موقعیتهای زندگی را همچون عرصه مبارزه ببینید. رنگ فیروزهای مشوق ایجاد تغییرات و خود شما نیز قادر به تشخیص آن هستید. حركت و انرژی رنگ فیروزهای به مشا كمك خواهد كرد تا به مرتبه جدیدی از خودآگاهی نائل گردید.
آبی در جایگاه نخست: شما از طبیعتی ملایم، مهربان و آرام برخودارید. فرد پر سر و صدایی نیستید و به سادگی دستخوش هیجان نمیشوید، عمدتا شخصی منفعل و درونگرا بنظر میرسید، ماهیت وجودیتان در بعد معنوی فعال است.
آبی در جایگاه دوم: برخلاف علاقهمندان به رنگ قرمز كه متكی به نیروی جسمانی خود هستند، نیروی شما در سكوت و زیركیتان نهفته است. ظاهر آرام شما رشك و حسد تمامی افراد متعلق به طیف رنگهای گرم را برمیانگیزد. لازم است پوسته بسیار محكم سكوت درون خود را بشكنید و احساستان را بیشتر بروز دهید.
آبی در جایگاه سوم: در مقایسه با نقطه نظرات حقیقی و مادی و كاربردی اهمیت كمتری برای تعمق روی موضوعات معنوی عقلانی كه جزئی از طبیعت شماست قائل باشید. لازم است به روند طبیعی زندگی اعتماد داشته باشید و به كارهای به ظاهر عادی و روزمره بپردازید.
بنفش در جایگاه نخست: ماهیت ذاتی شما را نوعی خودآگاهی و هوشیاری معنوی تشكیل میدهد. با این حال عموما بیش از علاقهمندان به رنگ آبی باشیوه زندگی عملی و مادی هماهنگ هستید. ضعفهای شخصیتی علاقهمندان به رنگ بنفش تیره اینست كه اكثرا باور ندارند میتوانند به تخیلات خود جامعه عمل بپوشانند.
بنفش تیره در جایگاه دوم: شما از توانایی خاصی برای ایجاد وحدت میان چیزها برخوردارید و ذاتا رهبر خلق شدهاید و احتمال دارد روزی برسد بر قدرت تكیه بزنید. معمولا از احساس عدم امنیت رنج میبرید كه با عزتنفس و مناعت طبع شما در ارتباط است.
بنفش تیره در جایگاه سوم: در اینجا بنفش تیره مشوق شماست تا از خلاقیت ذاتی خود سود جویید و دیگران را نیز در آن بسیج سازید. از ویژگیهای خاصی در زمینه درمان برخوردارید.
سرخابی در جایگاه نخست: رافت و ملایمت و مراعات از جمله خصوصیات بنیادین شما محسوب میشوند. معمولا پرعاطفه و سرشار از محبت هستید. نسبت به سایرین شفقت و عشق فراوانی ابراز میكنید، علاقهمندان به سرخابی افرادی صمیمی و مشتاق به همكاری و صدیق هستند.
سرخابی در جایگاه دوم: انتخاب این رنگ در جایگاه دوم نشان میدهد كه باید دادههایتان به زندگی و ستاندههایتان تعادلی برقرار كنید مایلید هر كمك و حمایتی كه میتوانند به دیگران ارائه دهید. هدف زندگی شما همانقدر مهم است كه كمك به دیگران سعی كنید بهخودتان نیز توجه داشته باشید و توانایی نه گفتن را به هنگامی كه بله گفتن راحتتر بهنظر میرسد در وجودتان تقویت كنید.
سرخابی در جایگاه سوم: شما قادرید انرژی جسمانی قرمز را با معنویت بنفش تیره تلفیق كنید و در نتیجه توازنی متناسب میان نیروهای نمادین زندگی و قدرت آسمانی پدید آورید
تاثیرات رنگها
شواهد علمی بیانگر این نكته است كه نور منعكس شده از رنگها پس از ورود به چشم از طریق غدد هیپوتاموس و هیپوفیز مستقیما بر مركز احساست ما تاثیر میگذارد. نمیتوان منكر این واقعیت شد كه هر یك از ما به شیوه خاص خود نسبت به رنگها واكنش نشان میدهد، به تجربه دیدهایم كه افراد بر حسب چند عامل مهم جذب رنگهای بخصوصی میشوند.
انتخاب آنها ممكن است متكی به شخصیت خاص هر یك، شرایط زندگی،آرزوهایدرونی یا جریانات فكری عمیق یا شاید آگاهانه هر كدام از آنها باشد. افراد الزاما رنگ را به دلایل سودمندی آنها برنمیگزینند. بلكه علاقه شخصی منجر به برگزیدن رنگهای خاص میشود.
هر یك از هشت رنگ اصلی بر جنبههای مختلف احساسی، ذهنی و جسمانی تاثیر میگذارند.
خصوصیات ذهنی و احساسی رنگ قرمز (مكمل رنگ فیروزهای)
جنبههای تعالیبخش: قرمز نخستین رنگ طیف رنگها، از انگیزههای درونی و برونی، اراده و جدیت سخن میگوید. در مقایسه با سایر رنگها از انرژی عمدهای برخوردار است. پشتكار، قدرت، استقامت و نیروی جسمانی از ویژگیهای این رنگ محسوب میشود.
جنبههای حقارتآور: گستاخی و بیادبی، نخراشیدگی در رفتار، لجاجت، وحشیگری و ایجاد خطر از جمله مواردی هستند كه در اینجا احتمال بروز آنها وجود دارد.
تاثیرات جسمانی رنگ قرمز: قرمز رنگی گرم و برونگرا است. این رنگ به كمك مكانیسمی طبیعی سبب برانگیختن انرژی و نیروی حیات میشود. ترشح آردنالین را موجب میگردد، باعث تولید هموگلوبین برای گلبولهای جدید خون میشود. سبب بالا رفتن فشار خون و افزایش دمای بدن و تحریك سیستم عصبی میگردد.
خصوصیات ذهنی و احساسی رنگ نارنجی (مكمل رنگ آبی)
جنبههای تعالیبخش: رنگ نارنجی مانند رنگ قرمز نشانگی خصوصیاتی چون اجتماعی و متكیبهنفس بودن است اما در مقایسه با قرمز از ویژگی سازندهتری برخوردار است. انعكاسدهنده اشتیاق همراه با سرزندگی و نشاط ذاتی است.
جنبههای حقارتآور: تاثیرات منفی رنگ نارنجی میتواند منجر به تحكم و سلطهجویی گردد. خصوصیات منفی رنگ نارنجی عبارتند از فقدان شادی،حالت مالیخولیایی و در بدترین شكل ممكن است كه به صورت از دست دادن حیات و یآس و تباهی بروز كند.
تاثیرات جسمانی: انرژی این رنگ دارای شباهتهای بنیادین با انرژیهای قرمز و زرد است. بر روی خون و گردش آن در بدن و نیز سیستمهای ذهنی، عصبی و تنفسی تاثیر میگذارد. به مراحل جذب و پخش مواد غذایی كمك میكند. نارنجی رنگ كلسیم است و استفاده از آن برای مادران بارداری كه مایل به داشتن شیر هستند توصیه میشود.
خصوصیات ذهنی و احساسی زرد (مكمل رنگ بنفش تیره)
جنبههای تعالیبخش: رنگی است كه بیشترین شباهت را با خورشید داراست. با حضورش امیدواری و این حس كه همه چیز به خیر و خوشی سپری میشود بر خود ما مستولی میگردد. عقل و منطق از آن سرچشمه میگیرد.
جنبههایحقارتآور: فوقالعاده ویرانگر است این مجموعه از خصوصیات رنگ زرد مواردی را چون حیلهگری، گمراهی، رفتارهای توام با سیاست ، حسابگری، بدخواهی و بدترین شكل آن ممكن است افسردگی و بدبینی عمیق باشد.
تاثیرات جسمانی: رنگ زرد موجب تقویت سیستم عصبی و ماهیچهها از جمله قلب و گردش بهتر خون در بدن میگردد. با وجود اینكه زرد باعث تحریك مغز و قوه فكری میشود، اما استفاده از آن برای افراد مبتلا به بیماریهای ذهنی یا اختلالات روانی به هیچ وجه توصیه نمی گردد.
خصوصیات ذهنی و احساسی رنگ سبز (مكمل رنگ سرخابی)
جنبههای تعالیبخش: انرژی رنگ سبز روحیهای سازگار همراه با سخاوتمندیو همیاری را نمایان میسازد. این رنگ نقش چراغ سبزی را برای تجدید نیروی حیات ایفا میكند و در عالیترین شكل خود انعكاسدهنده تكامل روحی است.
جنبههای حقارتآور: بیتفاوتی و عدم امنیت، برخیاز خصوصیات منفی رنگ سبز هستند. رنگ سبز دربدترین حالت ممكن است تنبلی، ركود و نهایتا از دست دادن وضعیت طبیعی احساسی و روحی را موجب گردد.
تاثیرات جسمانی: برای سیستم عصبی خودكار مفید و در زمینه درمانهای كلی ایجاد تعادل و تجدید ساخت سلولها موثر است. همچنین بدن را در دفع مواد سمی یاری میكند. ار تاثیرات آرامبخش و تشكیلدهندهای برخوردار است.
خصوصیات ذهنی و احساسی رنگ فیروزهای (مكمل رنگ قرمز)
جنبههای تعالیبخش: رنگ فیروزهای از سرزندگی و تحركی دائمی برخوردار است كه تحت هیچ شرایطی سلطهجو و تجاوزگر نیست. رنگ فیروزهای خالص واهمهآورنده لازم برای دگرگونی و تحول روحانی در بالاترین سطح است.
جنبههای حقارتآور: انزوا، گوشهگیری همراه با احساس خلاء، مغشوش بودن جنبههای احساسی و روحی و ذهنی از جمله خصوصیات پیشرفتهتر این رنگ است.
تاثیرات جسمانی: این رنگ از تركیبی از رنگهای آبی و سبز میباشد كه فوقالعاده سرد، آرامشدهنده و نیروبخش است كه در بهبود مشكلاتی چون سردرد، ورمها، بریدگیها، كوفتگیها و سوختگیها موثر است. استفاده از این رنگ را برای افرادی كه دچار رخوت و كمكاری هستند توصیه نمیكنیم.
خصوصیات ذهنی و احساسی رنگ آبی (مكمل رنگ نارنجی)
جنبههای تعالیبخش: آبی نشانهای است از ورود به مرزهای ژرفتر روح، تمدد اعصاب و احساسات التیامبخشی را همراه دارد.
جنبههای حقارتآور: شَک و بیاعتقادی و نبود درایت كافی از جمله خصوصیات منفی این رنگ هستند.
تاثیرات جسمانی: از خصوصیاتی آرامبخش و تسكیندهنده برخوردار است. خنثی كننده اثرات منفی رنگ قرمز است. بسیاری از مشكلات مربوط به چشمها را مانند نزدیكبینی، آب مروارید و هراس از نور را میتوان به یاری رنگ آبی مداوا كرد.
خصوصیات ذهنی و احساسی رنگ بنفش تیره (مكمل رنگ زرد)
چنبههای تعالیبخش: تركیبی است از رنگهای آبی و قرمز، خصوصیاتی را چون وقار، اصالت و غزتنفس را منعكس میكند. رنگ مجلل و سلطنتی است. استعدادهای هنری و بردباری با رنگ بنفش پیوندی نزدیک دارند.
جنبههای حقارتآور: فراموشكاری و ناشكیبایی از جمله خصوصیات منفی این رنگ هستند. سهلانگاری، عدم رعایت احترام زیادهطلبی همه ناشی از استفاده نادرست از انرژی این رنگ است.
تاثیرات جسمانی: بنفش تیره به تمام غدد یا فعالیتهای هورمونی توازن میبخشد چرا كه با عملكرد غدد هیپوفیز در پایه مغز در ارتباط است. بهعنوان تصفیه كننده خون و در كمك به ساخت گلبولهای سفید خون نقش ارزشمندی ایفا میكند.
خصوصیات ذهنی و احساسی سرخابی (مكمل رنگ سبز)
جنبههای تعالیبخش: سرخابی اصیلترین رنگ میان رنگها است و موجب میشود تا آرزوها به تحقق بپیوندند. ایثار، تكریم، قدرشناسی و تلاش برای بیان آرمانها به صورت خالصترین شكل آن از جمله خصوصیات این رنگ هستند.
جنبههای حقارتآور: نخوت، تكبر و نهایتا انزوا جنبههای منفی این رنگ هستند.
تاثیرات جسمانی: این رنگ میزان گردش خون مغز را افزایش میدهد و سبب تحریك سیستم عصبی خودكار میشود. انرژی این رنگ ملایم آرامشبخش و حمایتگراست. باعث عمیقتر شدن تنفس، فعال گشتن غدههای فوق كلیوی و كلیهها میشود و بهعنوان مدر نیز میتوان از آن استفاده كرد.
شما چقدر به تاثیرات رنگها در زندگی باور دارید؟
دیدگاهتان را بنویسید